Trong thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0 – khi vạn vật đều kết nối internet, nguồn thông tin bùng nổ và các thiết bị thông minh liên tục ra đời, phát triển. Những yếu tố này đã tác động mạnh đến mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế-xã hội, và lĩnh vực giáo dục cũng không phải là ngoại lệ. Cuộc cách mạng này làm cho quá trình trao truyền tri thức, kinh nghiệm giữa con người với con người phải điều chỉnh.
Các phương thức tiếp cận với việc học của học sinh, sinh viên cũng thay đổi, đặc biệt là ngôn ngữ toàn cầu – tiếng Anh; bởi những tiện ích của kỷ nguyên Internet giúp cho việc tiếp nhận tri thức nhanh chóng, rút ngắn khoảng cách hơn.
Vậy, ý nghĩa và vai trò của giáo viên trong quá trình trao truyền tri thức, kinh nghiệm sẽ trở nên thế nào ở hiện tại?
Ý nghĩa của Công nghiệp 4.0 đối với giáo viên Tiếng Anh
Công nghệ cho phép các thầy cô giáo thực hiện công việc dễ dàng, nhanh chóng và hiệu quả hơn, cung cấp nhiều hơn các cơ hội phát triển. Những lợi ích này cũng đòi hỏi các giáo viên phải duy trì và nỗ lực trong quá trình dạy và học để giúp bản thân cũng như học sinh sẵn sàng làm việc với máy móc thông minh mà không mất đi bản sắc con người.
Công nghiệp 4.0 cũng tạo ra những thay đổi liên tục trong các lĩnh vực rộng lớn với sự xuất hiện nhanh chóng của các thành tựu công nghệ đột phá. Do đó, việc học tập suốt đời cần được nỗ lực duy trì và chương trình giảng dạy cần được điều chỉnh để đáp ứng các yêu cầu của Giáo dục 4.0, đó là: phát triển cả về chuyên môn kỹ thuật và nhận thức về trách nhiệm đạo đức.
Cách mạng công nghiệp 4.0 khơi dậy nhu cầu tối ưu hóa vai trò của giáo viên trong việc dạy và học tiếng Anh, vì họ chính là nhân tố quan trọng trong nền giáo dục giúp học sinh thích nghi và phát triển bền vững. Khi nhu cầu học ngoại ngữ ngày càng tăng mạnh như vậy, thì số lượng giáo viên tiếng Anh cũng nhiều lên nhanh chóng.
Vậy để trở thành một giáo viên tiếng Anh không hề khó, tuy nhiên, trở thành một giáo viên tiếng Anh với chiều sâu trong phương thức giáo dục và có một lộ trình đúng đắn không phải là điều dễ dàng.
Để khẳng định được vị trí của mình giữa muôn vàn giáo viên tiếng Anh khác, điều chúng ta cần làm là trang bị cho mình một nền tảng chuyên môn thật vững chắc bằng cách trau dồi học tập và đổi mới không ngừng.
Vai trò của giáo viên tiếng Anh trong thời đại 4.0
Học sinh, sinh viên đang sống trong thế giới kỹ thuật số; được bao quanh bởi các tiến bộ công nghiệp và công nghệ. Những điều kiện này đòi hỏi giáo viên phải sắp xếp các bài học sử dụng các sáng kiến do chính công nghệ cung cấp, tức là tiến hành học tập kết hợp (blended learning) và học tập trực tuyến (online learning). Đó cũng là lúc các giáo viên được thử thách bản thân với kiến thức về công nghệ thông tin. Những áp lực đó thúc đẩy họ chủ động điều chỉnh vai trò trong việc truyền tải ngôn ngữ, hoàn thành trách nhiệm của một giáo viên tiếng Anh thời đại mới.
Không ngừng nghiên cứu, học hỏi, nâng cao trình độ và chủ động ứng dụng các thành tựu của CMCN 4.0 vào hoạt động giảng dạy. Giảng viên cần nghiên cứu tìm kiếm các cách thức giảng dạy ảo bằng công nghệ, tổ chức các lớp dạy trực tuyến, tổ chức mô hình học di động…
Yêu cầu đặt ra đối với giảng viên trong thời đại 4.0 là không chỉ giỏi về chuyên môn nghiệp vụ sư phạm, kỹ năng giảng dạy mà còn khả năng ứng dụng công nghệ để làm cho bài giảng trở nên sinh động, dễ hiểu và đạt hiệu quả cao hơn. Đồng thời, các giảng viên phải định hướng, hướng dẫn sinh viên cách thức tiếp cận các phương pháp học mới nhằm đẩy nhanh và nâng cao hiệu quả giảng dạy.
Hơn thế nữa, giáo viên còn có vai trò phát triển các hoạt động học tập đòi hỏi học sinh thực hành nhiều, không chỉ ở trường mà còn ở ngoài xã hội. Hợp tác, gặp gỡ trao đổi với các giáo viên nước ngoài, giáo viên dạy tiếng Anh chuyên nghiệp là một ví dụ.
Ngoài ra, để phát triển chuyên môn, giáo viên nên liên tục nâng cấp kỹ năng của mình bằng cách tham gia các diễn đàn tiếng Anh, các khóa học về ngôn ngữ, xây dựng động lực cho bản thân, tham gia các hoạt động phát triển nghề nghiệp như: hội thảo, chương trình đào tạo, hội nghị và hoạt động nghiên cứu.